اعتبار اسنادی

هرچه روش های پرداخت در بازرگانی بین الملل بهبود می یابد، بازرگانان از تبادل پول و کالا به سمت تبادل اسناد مربوط به کالا و وجه پیش می روند. یکی دیگر از روش های پرداخت در بازرگانی بین الملل، اعتبار اسنادی است. در اعتبار اسنادی یک بانک متعهد می شود تا در مقابل ارائه اسنادی مشخص توسط فروشنده و طبق شرایط اعتبار، اقدام به پرداخت وجه اسناد کالا نماید. به عبارت دیگر بانک خریدار تعهد می دهد در ازای دریافت اسناد مشخص و از پیش اعلام شده، وجه کالا را به فروشنده پرداخت نماید. در این شیوه از یک طرف فروشنده اطمینان دارد در صورتی که کالا را تهیه و اسناد آن را برای بانک ارسال کند به پول خود دست می یابد و از طرف دیگر خریدار مطمئن است تا وقتی کالا طبق توافق تولید و ارسال نشده، پولی به فروشنده پرداخت نخواهد شد. 

با توجه به اهمیت اعتبارات اسنادی، مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی توسط اتاق بازرگانی بین الملل برای اولین بار در سال 1933 تدوین شد و پس از آن بارها مورد بازنگری قرار گرفت. آخرین نسخه این مقررات ملقب به UCP600 در سال 2007 ارائه شده که در حال حاضر ملاک عمل بانک ها در خصوص اعتبار اسنادی قرار دارد. اتاق بازرگانی بین الملل تا کنون 7 نسخه از مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی را منتشر نموده است. این قواعد عبارت اند از:
 
• ..UCP82 در سال 1933 
• UCP151 در سال 1951 
• UCP222 در سال 1962 
• UCP290 در سال 1974 
• UCP400 در سال 1983 
• UCP500 در سال 1993 
• UCP600 در سال 2007 
 
اساساً در زمان استفاده از اعتبار اسنادی، 4 طرف نقشی اساسی ایفا می کنند. این طرف ها عبارت اند از: 
 
• فروشنده: در ادبیات بانکی و بازرگانی بین الملل به فروشنده ذینفع اعتبار گفته می شود. فروشنده پس از ارسال کالا و ارائه مدارک مورد توافق طبق شرایط اعتبار اسنادی، وجه اعتبار را از بانک دریافت می کند. 
 
• خریدار: خریدار یا گشایش کننده اعتبار، شخصی است که قصد واردات کالا از کشور دیگر را دارد و برای گشایش اعتبار اسنادی به بانک مراجعه می نماید. 
 
• بانک فروشنده: بانک کارگزار، یا بانک فروشنده، بانکی است که اعتبار را به فروشنده یا ذینفع ابلاغ می کند. 
 
• بانک خریدار: بانک خریدار یا بانک گشایش کننده بانکی است که به درخواست خریدار کالا، اقدام به گشایش اعتبار اسنادی می کند. برای درک بهتر موضوع در ادامه ابتدا فرآیند کلی استفاده از اعتبار اسنادی شرح داده خواهد شد و پس از آن به انواع مختلف اعتبار اسنادی که در بازرگانی بین الملل قابلیت استفاده را دارند اشاره می گردد.
فرآیند اجرایی پرداخت به وسیله اعتبار اسنادی دارای شباهت هایی با روش وصولی است، با این وجود در اعتبار اسنادی نقش بانک ها پررنگ تر است. در اعتبارات اسنادی بانک گشایش کننده اعتبار یا همان بانک خریدار بیشترین مسئولیت را برعهده دارد. به دلیل مسئولیت بیشتر بانک ها در این روش، طبیعی است که اعتبارت اسنادی دارای امنیت بیشتری بوده و در عین حال هزینه آن بالاتر است.